Uroczystości pogrzebowe Kazimierza Człowiekowskiego ps. „Niemsta”. Komuniści chcieli go wymazać z polskiej pamięci

Pracownicy IPN odnaleźli szczątki Kazimierza Człowiekowskiego we wrześniu 2021 r. podczas prac poszukiwawczych na cmentarzu Pobitno w Rzeszowie. 23 lipca 2022 r. w Belwederze rodzina otrzymała notę identyfikacyjną, którą potwierdza tożsamość zmarłego bohatera.

Kazimierz Człowiekowski ps. „Niemsta” urodził się 13 stycznia 1909 r. w podkrośnieńskich Białobrzegach (obecnie dzielnica Krosna). W czasie II wojny światowej wstąpił do grupy dywersyjnej i brał udział w wielu akcjach zbrojnych wymierzonych wobec okupanta. Po wkroczeniu Sowietów do Krosna został aresztowany w listopadzie 1944 r., pod zarzutem przynależności do AK i zesłany do łagru na Syberię. Pracował w kopalni i przy wrąbie. W końcu został zwolniony i wrócił do kraju w listopadzie 1947 r. W lipcu 1949 r. popadł w konflikt z miejscowymi władzami i po aresztowaniu został osadzony w siedzibie krośnieńskiego UB, skąd dokonał brawurowej ucieczki. Od tej pory „Niemsta” ukrywał się na terenie Krosna oraz powiatów krośnieńskiego i brzozowskiego. Redagował i rozsyłał anonimowe listy do działaczy partyjnych i urzędników, wysłał je nawet do korespondenta gazety Nowiny, będącej wtedy organem prasowym komunistów.

Kazimierz wpadł w Niedzielę Wielkanocną 18 kwietnia 1954 r. w czasie zasadzki zorganizowanej przez funkcjonariuszy UB w Krośnie oraz żołnierzy WOP. Wydał go gospodarz z Korczyny, u którego schronił się na strachu. Konfident rano przyszedł na posterunek i zameldował o swoim gościu. „Niemsta” próbował się wymknąć z obławy. Wybiegł z szopy i zaczął się ostrzeliwać. Zaciął mu się jednak pistolet. Został postrzelony w brzuch. Trafił do szpitala WUBP w Rzeszowie. Mimo przeprowadzonej operacji o godz. 3 w nocy, 19 kwietnia zmarł. Żonę Jadwigę Człowiekowską poinformowano o śmierci męża dopiero kilka tygodni później. Kazimierz Człowiekowski osierocił troje dzieci: córki Barbarę (ur. 1944), Marię (ur. 1948) oraz syna Zbigniewa (ur. 1951). Ciała nie wydano rodzinie, w tajemnicy wrzucono do bezimiennej mogiły na cmentarzu w Rzeszowie.